воскресенье, 28 января 2018 г.

Ёвкӧдж сиктӧй – чужанінӧй.

Воис нин выль во, а ме век на эг гиж татчӧ нинӧм...
Но тайӧ абу помка! Ӧні ставыс лоас :) Сӧмын лыддьыны эн вунӧдӧ-а :) 

Гортын олі кызь лун. Быттьӧ и шойччи, а быттьӧ и абу тырмӧмӧн тайӧ вӧлі да... Чайта, ставӧн лоӧны сӧгласӧсь мекӧд, мый чужан сиктад да чужан керкаад пыр кыскӧ, сэн пыр тэ асьтӧ коланаӧн кылан и кадыс, мый коллялан гортад, пыр тырмытӧм! 

Но со воис лун, кор меным бӧр ковмис локны юркарӧ. Вот ӧні пукала ӧтнам общагаын да гажтӧмысла мӧвпала чужан сикт йылысь, но  и  кӧсъя аслам мӧвпъясӧн да тӧдӧмлунъясӧн юксьыны тіянкӧд. 


Ок и муса меным чужан му,
Кöні лöня шлывгö Вашка ю.
Тэ ов да сöвмы, Ёвкöдж сикт,
Мед ылöдз кыліс тэнад ним.
        


         Медся мусаöн кольö мортлöн паметяс сійö местаыс, кöні чужис.
         Менам чужанінöй – Ёвкöдж сикт. Мый ме верма висьтавны сы йылысь?
         Сиктлöн нимыс чуймöдана. Неыджыд ю, кодöс миян шуöны Ёв (Вашка юлöн веськыдладор вож), сиктнымöс кытшовтö вöчö кöдж, а сикт помас усьö Вашкаö (Вуö). И со артмис зэв югыд да мича ним – Ёвкöдж.
         Ёвкöдж сикт йылысь медводдза пасйöдöн лоö 1608 вося писцöвöй небöгын гижöдтор: 1604 воын сиктын вöлöма нин 4 керка – карта. Тані жö пасйöма и нимсö – Елькожа деревня. 1646 воын – «деревня Елькожа Чупров наволок тож на реке на Удоре». 1678 воын – Чупровская, 1720 – Чупрово, а 1859 воын – Чупровское. Роч нимас (Чупровоас) кольöма древне – русскöй Чупра (Куприян, Киприян) ним, а  –ов(о) роч суффикс, коді кутö принадлежностнöй вежöртас. Ч и К ассимилируйтчисны .
         Сулалö Ёвкöдж Вашка веськыдладор пöлас. Сы йылысь медводдза пасйöдыс 1471 вося грамотаын («Гаврилово письмо»). Тані Вашка нимсö сетöма Важка формаын. Учёнöйяс чайтöны, мый нимыс лöсялö коми «Вож» кывлы. Коми нимыс Вашка юлöн Ву – вежöртасыс «ю». Удмурт кывйын Ву – «ва». Вашка зэв паськыд да йир. Сэні уялö уна пöлöс чери: сир, налим, ёкыш, ёді, сьӧмга да мукӧд уна. Сиктса чериасьысьяс тшöкыда ветлöны кыйсьыны. Черитöг некод эз волы. Да воласны зо, кыдз сытӧг. :) Черияс тӧжӧ сямаӧсь лоины, кужӧны дзебсясьныссӧ. :) 
Миян Вашка юным
Ветлан – мунан туйным.
Миян Вашка юным
Вердысь – удысьным.
Миян Вашка юным
Паськыд, сöстöм дзик.
Миян Вашка юным
Оз дзеб ассьыс мич.
А кор ме видзöда Вашка (Ву) вылö, мем дум вылö воöны мöвпъяс. Кутшöм бур сьöлöма да кыпыд сямлуна йöз чужӧмны, олӧмны да уджалӧмны менам муса сиктын! Медводз дум вылӧ воисны РСФСР-са да Коми АССР-са нимӧдана велӧдысьяс Ангелина Еруслановна Коровина да Иван Васильевич Козырев.  Сьöкыдлуннъяссö паныдалігöн сиктса войтыр ловнаныс некор оз усьны, а став вынъяссö зэвтöмöн венöны найöс.        

         А вöрыс кутшöм мича! Сэні олö уна звер – пöтка. Менам бать ёна вöралö. Эг на аддзыв, кор бать локтіс пöткатöг. А кутшöм яя шыд пуас менам мам! Ок и чöскыд! Озыр вöр – ваным и вотöсöн, и тшакöн. Гожöмбыд дай арбыд вотчам.
         Сöмын миянöс, татчöс  олысьясöс, майшöдö ветлан – мунан туйным!
Радейта ме тэнö,
Муса Ёвкöдж сикт!
Помтöм дона меным
Вашка дорса видз.
Косьмöм Вашка юным,
Няйт гурана туйным.
Оз мустöммöд сьöлöм
Менсьым ньöти дзик.
         Важмöны, киссьöны посъяс, буждöны берегъяс… Но колö эскыны бурö. И ме сиа аслам сиктлы быд бурсö да шудсö. И сьöлöмсянь эска, мый туйяссö вöчасны да и олöмыс сэки кутас водзö ломавны пыр югыдджык и югыдджык биöн. 


Тані ставыс муса, ставыс ас.
И орччöн – радейтана мортъяс.
Пыр морöс пытшкö коля пас,
Ог вунöд некор ассьым гортöс.



суббота, 16 декабря 2017 г.

Медводдза воськовъяс блогъясьӧмын


Ставлы пӧсь чолӧм!


Ме Удораса том, варов, водзмӧстчысь ныв Анна Махотина. Бать кузяӧ - Калина Ваньӧ Ӧльӧш Веча Володь Аннуш. Велӧдча Питирим Сорокин нима канму университетын коми кыв (литература) да англия кыв велӧдысь вылӧ. Ӧнія кадӧ "Том коми войтырлӧн "МИ" котырӧн" веськӧдлысь. И талунсянь на ме тшӧтш  коми блогйысь! 
                                               
Блогйын ме нимті ачымӧс Бобувӧн. Мыйла? А сы понда, мый видзӧдлыны кӧ  бобув вылӧ, сійӧ ӧд мелі, шань да югыд. Унаӧн менӧ лыддьӧны татшӧмӧн жӧ. Менам чужӧм вылын пыр нюм. Весиг шулывлӧны: "Аннуш, тэ эн на мудз нюмъявныдтӧ?" Ме и збыль ставкӧд зэв шань да мелі.  Пыр видзӧда югъялан синъясӧн водзӧ олӧм вылӧ. 
Бобув радпырысь лэбалӧ ӧти дзоридзысь мӧдӧ. Унаӧн сійӧс аддзывлӧсны, унаӧс сійӧ гажӧдӧ. Кӧсйысьӧ и меным тадзи жӧ мед блогйын менсьсым водзӧ лоысь гижӧдъясӧс пыр унджык и унджык йӧз кутісны лыддьыны. 
И медводз окота юксьыны аслам ичӧтик кывбурӧн. Гижи  ме сійӧс 2012 воын Удора районын  "Том гижысьяслӧн слёт" вылын, кодӧс унаысь котыртліс коми кывбуралысь Елена Евгеньевна Афанасьева.  


Кывйыс – меным тайö: 
аддзывтöм бобув, 
коді чужис менам сьöлöмын… 
Петас сійö сэтысь 
да инмöдчылас борд йывнас 
öтилы, мöдлы … 
И водзö на лэбас…




Ёвкӧдж сиктӧй – чужанінӧй.

Воис нин выль во, а ме век на эг гиж татчӧ нинӧм... Но тайӧ абу помка! Ӧні ставыс лоас :) Сӧмын лыддьыны эн вунӧдӧ-а :)  Гортын олі кы...